II Kongres Bezpieczeństwa Dziedzictwa KOBED na Wawelu

Kongres Bezpieczeństwa Dziedzictwa KOBED na Wawelu odbył się w dniach 2-5 czerwca 2024 r. Wydarzenie ściągnęło do Krakowa szerokie grono specjalistów reprezentujących najróżniejsze krajowe instytucje zajmujące się ochroną zabytków, a także przedstawicieli odpowiednich służb. Tematami spotkań i dyskusji były możliwości ochrony dóbr kultury w obliczu współczesnych zagrożeń kryzysowych, w tym również konfliktów zbrojnych. Jego uczestnicy podjęli wieloaspektowe rozważania o potrzebie aktualizacji obowiązujących regulacji krajowych i międzynarodowych w obszarze ochrony dziedzictwa. Rozmowy poszerzyły refleksję nad kwestiami związanymi z planowaniem i organizowaniem ochrony zabytków.

Punktem wyjścia do rozmów były zapisy Konwencji Haskiej z 1954 r. o ochronie dóbr kulturalnych w czasie konfliktu zbrojnego i współczesne wykładnie ich interpretacji. Podczas konferencji poruszono takie zagadnienia jak:

1. Prawo ochrony dziedzictwa kultury w konflikcie zbrojnym
2. Dziedzictwo niematerialne w konflikcie zbrojnym – aspekty ochrony
3. Nowe bronie – nowe zagrożenia dla dziedzictwa kulturowego
4. Miasta historyczne UNESCO wobec wyzwania ochrony światowego dziedzictwa na wypadek konfliktu zbrojnego
5. Interdyscyplinarność ochrony jako gwarant jej realizacji
6. Dziedzictwo podwodne wobec działań zbrojnych – kontekst ochrony
7. Dziedzictwo kosmosu jako nowa przestrzeń ochrony?
8. Właściciele obiektów zabytkowych w konflikcie zbrojnym
9. Bezpieczeństwo dziedzictwa kulturowego w czasie trwania konfliktu zbrojnego
10. Konflikt zbrojny a organy ochrony zabytków: wyzwania i zadania
11. Konserwacja ratunkowa w czasie konfliktu zbrojnego
12. Współczesne wyzwania dla ochrony i opieki nad dziedzictwem kulturowym
13. Ochrona dziedzictwa kulturowego w trakcie konfliktu zbrojnego w świetle dotychczasowych doświadczeń
14. Organizacje pozarządowe w planowaniu i organizacji ochrony dziedzictwa kulturowego w sytuacjach ekstremalnych
15. Wspólnota lokalna – możliwości działania na rzecz bezpieczeństwa lokalnego dziedzictwa kulturowego
16. Ochrona obiektów wielkogabarytowych w trakcie konfliktu zbrojnego
17. Muzea, archiwa i biblioteki konflikcie zbrojnym –przygotowanie i organizacja ochrony

Organizatorami kongresu były: Instytut Bezpieczeństwa Dziedzictwa, Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte, Zamek Królewski na Wawelu, Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie oraz Miasto Gdynia wraz z Partnerami, reprezentującymi najważniejsze instytucje w kraju.

Wydarzenie objęte było honorowym Patronatem Prezydenta miasta Krakowa.

O tym, jak istotne są sprawnie działające procedury ochrony zabytków mogliśmy przekonać się dwa lata temu, podczas pierwszej fazy pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę. W ramach inicjatywy Organizacji Miast Światowego Dziedzictwa (OWHC), w której aktywnie brał udział Kraków za naszą wschodnią granicę pojechały konwoje z m.in. gaśnicami pianowymi, kocami gaśniczymi, wełną mineralną do ochrony witraży i okien w muzeach, hełmami strażackimi i odzieżą niepalną. Materiały pomogły zabezpieczyć przed zniszczeniem najważniejsze zabytki m.in. Lwowa, Kijowa czy Odesy.

Więcej na oficjalnej stronie Kongresu.